Rodzaje i funkcje tkanki tłuszczowej

W poprzednim wpisie wspominałam o brunatnej tkance tłuszczowej (BAT). Może niektórzy z was zastanawiają się, jaka jest różnica między brunatną a białą tkanką tłuszczową. Inni może nie wiedzieli wcześniej o istnieniu BAT.

Dziś więc trochę informacji o tkance tłuszczowej i jej funkcjach w naszym organizmie.

Wróg czy przyjaciel?

Często myślimy, że tkanka tłuszczowa to coś, czego najlepiej się pozbyć, ale jest nam ona potrzebna do prawidłowego funkcjonowania.

Kiedyś tkankę tłuszczową traktowano wyłączenie jako magazyn energii. Taka funkcja wynika z naszej ewolucji. Gromadzenie tkanki tłuszczowej wynika z adaptacji organizmu do okresów głodu, które kiedyś były na porządku dziennym. Dziś, w czasach obfitości i dostępności jedzenia w społeczeństwach rozwiniętych i rozwijających się ten mechanizm obraca się przeciwko nam, przyczyniając się do rozwoju nadwagi i otyłości.

Tkanka tłuszczowa pełni również funkcję termoizolacyjną i amortyzacyjną. To jednak nie wszystko. Dziś wiemy, że bierze ona aktywny udział w metabolizmie. Adipocyty, czyli komórki tłuszczowe, produkują rozmaite substancje, np. leptynę, czynnik martwicy nowotworów, interleukinę, hormony płciowe i in.

Zawartość w organizmie

Prawidłowy poziom tkanki tłuszczowej w organizmie u mężczyzn to ok. 10-20%, a u kobiet 18-30%.
Czyli normalny poziom tkanki tłuszczowej u kobiet to u mężczyzn już nadwaga/otyłość.

Niezbędna ilość tkanki tłuszczowej zapewniająca prawidłową pracę układu hormonalnego to 3% u mężczyzn i 12% u kobiet.
Jak widzicie mężczyźni potrzebują znacznie mniej tłuszczu niż kobiety, a z ciekawostek podobny udział tkanki tłuszczowej w organizmie w podziale ze względu na płeć można zaobserwować u uchatek, czyli takich fok z uszami 😆

Rodzaje

Tkankę tłuszczową dzielimy na białą (WAT), nazywaną też żółtą, brunatną (BAT) i różową (PAT).

PAT obecna jest wyłącznie w okresie ciąży i laktacji.
BAT – kiedyś uważano, że tłuszcz brunatny jest obecny jedynie u noworodków, ale dziś wiemy, że występuje on również u dorosłych. To dobra wiadomość, bo brunatna tkanka tłuszczowa bogata jest w mitochondria, w związku z czym jej główną rolą jest rozpraszanie energii, a nie jej gromadzenie (w odróżnieniu od białej tkanki tłuszczowej). BAT rozprasza nadmiar energii dostarczanej z pożywieniem, przekształcając ją w ciepło, co przyczynia się do utrzymanie stałej temperatury i prawidłowej masy ciała. BAT aktywowana jest przez niskie temperatury, które również sprawiają, że ilość tej tkanki w naszym organizmie się zwiększa. Pewnie nie zdziwi was zatem informacja, że duże ilości tej tkanki mają mieszkańcy zimnych stref klimatycznych. My możemy zwiększyć jej ilość przez np. morsowanie, aktywność fizyczną w niskich temperaturach, biorąc zimny prysznic i in.
WAT – biała tkanka tłuszczowa to największy magazyn tłuszczu w organizmie. To właśnie odkładanie się tego tłuszczu sprawia, że mówimy o otyłości czy nadwadze. Co ważne, jest to też aktywny organ endokrynny, czyli taki, który wydziela hormony. Zbyt duża ilość tej tkanki powoduje zaburzenia metabolizmu wielu substancji w organizmie, np. wspomnianych hormonów (zwłaszcza leptyny) czy też cytokin prozapalnych.

WAT a odchudzanie

Więcej o aktywności metabolicznej WAT znajdziecie w osobnym wpisie, gdyż jest to temat niesamowicie ciekawy, zwłaszcza w kontekście odchudzania. Teraz zdradzę jedynie, że utrata nadmiernej masy ciała to niezmiernie trudne zadanie dla osób otyłych, a to dlatego że fizjologia działa przeciwko nim. Ale o tym przeczytacie tutaj!