Halloween tuż za rogiem i pewnie niektórzy z was będą przygotowywać dyniowe dekoracje.
Jednak oprócz swoich walorów estetycznych dynie mają też korzystny wpływ na nasze zdrowie. Widać to już na pierwszy rzut oka, bo dynie są… pomarańczowe 😉 A to oznacza, że podobnie jak np. marchew i batat zawierają β-karoten.
β-karoten to czerwono-pomarańczowy barwnik występujący w warzywach i owocach. Co ciekawe warzywa liściaste takie jak jarmuż czy szpinak również zawierają β-karoten, ale jego kolor maskowany jest przez zielony chlorofil.
Właściwości
β-karoten jest prekursorem witaminy A i wykazuje działanie przeciwutleniające – hamuje proces oksydacji i chroni organizm przed działaniem wolnych rodników, które mogą uszkadzać komórki i prowadzić do rozwoju raka i innych chorób przewlekłych.
Badanie w ramach projektu EPIC (European Prospective Investigation into Cancer and Nutrition), analizującego związek między żywieniem a występowaniem nowotworów, wykazało że u kobiet z wysokim stężeniem β –karotenu i α–karotenu w osoczu, ryzyko rozwoju raka piersi niezależnego od poziomu estrogenów było niższe o 39-59%.
Dzienne spożycie
Według polskich norm średnie dzienne zalecane spożycie β-karotenu to 4,2 mg dla kobiet i 5,4 dla mężczyzn powyżej 19 roku życia.
Dla porównania zawartość β-karotenu w 245 g dyni zwyczajnej (ugotowanej/upieczonej) to 5,1 g, a w ok. 200 g dyni piżmowej (ugotowanej/upieczonej) to 9,4 mg.
β-karoten najlepiej przyjmować w postaci pokarmów, a nie suplementów. Zbyt wysokie dawki tego związku mogą mieć działanie chorobotwórcze. To samo dotyczy witaminy A (retinolu). Retinol w zbyt wysokich dawkach przyjmowany przez długi czas może być toksyczny, powodując uszkodzenia wątroby, osłabienie kości, wady w rozwoju płodu, a także zmiany skórne. Większość przypadków przedawkowania wiąże się z nieprawidłowym stosowaniem suplementów. Więc jeśli nie musicie, to ich nie bierzcie.
Pamiętajcie, że karotenoidy są rozpuszczalne w tłuszczach, więc aby zwiększyć ich absorpcję, posypcie swoje dyniowe danie odrobiną orzechów lub pestek… dyni 😁
My już pieczemy dynię na risotto z szałwią 😃🎃🎃
Literatura
2. Scientific Committee on Consumer Safety SCCS. Opinion on Vitamin A. 2016.
3. USDA National Nutrient Database for Standard Reference Release 28. Carotene, beta. 2015.
6. M. Jarosz i in. Normy żywienia dla populacji Polski. 2020.
