Nie ma to jak kubek gorącej kawy o poranku ❤☕☕ Ale czy kawa, a konkretniej zawarta w niej kofeina, może przyczyniać się do rozwoju chorób układu krążenia?
Kofeina
Kofeina jest naturalnym składnikiem kawy, herbaty i kakao. Co ciekawe w niewielkich ilościach występuje też w owocach cytrusowych.
To że rośliny wytwarzają kofeinę, musiało dawać im jakąś przewagę ewolucyjną. I rzeczywiście – badania wskazują na to, że kofeina w pomarańczach i grejpfrutach przyciąga pszczoły miodne, zwiększając tym samym szanse tych roślin na zapylenie. W innych roślinach kofeina pełni rolę herbicydu, hamując wzrost sąsiadujących roślin, oraz insektycydu, odstraszając owady. A jak kofeina oddziałuje na organizm ludzki?
Liczy się projekt badania
Dyskusja dotycząca wpływu kofeiny na nasz organizm toczy się już od ponad 100 lat, ale wyniki badań są często sprzeczne albo trudne do zinterpretowania. Na przykład niektóre badania sugerują, że kofeina zawarta w kawie zwiększa ryzyko rozwoju chorób układu krążenia, w tym nadciśnienia, choroby wieńcowej i zawału, inne z kolei pokazują, że ryzyko to spada na skutek umiarkowanego spożycia kawy.
Powodem tak sprzecznych wyników analiz może być fakt, że wysokie spożycie kawy często odzwierciedla tryb życia sprzyjający chorobom krążenia, np. palacze często piją więcej kawy niż osoby niepalące.
Liczą się geny
Pozostaje też kwestia uwarunkowań genetycznych.
Kofeina rozkładana jest w naszej wątrobie przez enzym o nazwie CYP1A2.
Stopień aktywności tego enzymu determinuje prędkość, z jaką kofeina usuwana jest z naszego organizmu.
W zależności od tego, jaką macie wersję genu (czyli allel genu) odpowiedzialnego za produkcję enzymu CYP1A2 (kodującego ten enzym), będziecie przetwarzać (metabolizować) kofeinę albo szybko albo wolno.
Badania pokazują, że zwiększone ryzyko wystąpienia zawału serca albo nadciśnienia związane z piciem kawy występuje jedynie u osób, które wolno przetwarzają kofeinę (czyli mających allel CYP1A2*F).
Natomiast u osób poniżej 59 roku życia, które szybko metabolizują kofeinę (dwa allele dominujące CYP1A2*A), picie kawy może mieć działanie ochronne.
Dzieje się tak dlatego, że nasiona kawy zawierają antyoksydanty oraz inne fitozwiązki, które przeciwdziałają rozwojowi chorób krążenia i nadciśnienia.
Co ciekawe w przypadku tych osób więcej kawy oznacza też większą ochronę.
A zatem wydaje się, że wpływ kawy na nasz układ krążenia zależy m.in. od uwarunkowań genetycznych.
Liczy się regularność i umiarkowanie
Z drugiej strony wiele badań, które co prawda nie uwzględniały aspektu genetycznego, wskazuje że regularne umiarkowane spożycie kawy (3-4 filiżanki dziennie) nie powinno stanowić zagrożenia dla naszego układu sercowo-naczyniowego, a może nawet wykazywać działanie prewencyjne.
Słowo „regularne” jest tu ważne, ponieważ jednorazowe spożycie kawy z kofeiną przez osoby niepijące tego napoju codziennie, skutkowało podwyższeniem ciśnienia.
Nie wiem, jaki mam allel genu CYP1A2, ale kawa codziennie przychodzi do łóżka, więc co zrobić 🥰 Zazwyczaj pijemy jednak nie więcej niż 2-3 filiżanki dziennie, bez cukru, z odrobiną mleka owsianego albo sojowego.
Literatura
2. M. Pelczyńska, P. Bogdański. Prozdrowotne właściwości kawy. 2019.
3. Marilyn C. Cornelis et al. Coffee, CYP1A2 Genotype, and Risk of Myocardial Infarction. 2006.
